Για την κλιματική αλλαγή φταίει ο άνθρωπος

Η Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ έδωσε στη δημοσιότητα την τελευταία έκθεση αξιολόγησης των έως σήμερα ερευνών  
The New York Times

Για πρώτη φορά οι πιο επιφανείς ειδικοί που ασχολούνται με την κλιματική μεταβολή στον πλανήτη προσδιόρισαν το ανώτατο όριο εκπομπής των αερίων που θεωρούνται υπεύθυνα για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, τονίζοντας ταυτόχρονα ότι και αυτά τα όρια θα υπερκεραστούν μέσα στις ερχόμενες δεκαετίες εφόσον εξακολουθήσουν οι εκπομπές αερίων με τους ίδιους ρυθμούς, με ανυπολόγιστες συνέπειες για τον πλανήτη.

Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ έδωσε χθες στη δημοσιότητα την τελευταία έκθεση αξιολόγησης των κλιματικών ερευνών που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα. Υπαίτιος για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, αναφέρει η έκθεση, που επισημαίνει ότι η κατάσταση θα επιδεινωθεί αν δεν καταβληθούν ειλικρινείς προσπάθειες για τον περιορισμό των επικίνδυνων εκπομπών.

«Η ανθρώπινη συμβολή στην υπερθέρμανση του περιβάλλοντος, της ατμόσφαιρας και του ωκεανού, στις μεταβολές των κύκλων του νερού, στον περιορισμό του χιονιού και των πάγων, στην άνοδο της στάθμης των θαλάσσιων υδάτων και στη μεταβολή των ακραίων καιρικών φαινομένων έχει αποδειχθεί», αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση. «Είναι πολύ πιθανό η ανθρώπινη δραστηριότητα και επιρροή να είναι το βασικό αίτιο της παρατηρούμενης υπερθέρμανσης του πλανήτη από τα μέσα του εικοστού αιώνα».

Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή, επίσης, υιοθέτησε έναν «προϋπολογισμό άνθρακα για την ανθρωπότητα», ένα ανώτατο όριο διοξειδίου του άνθρακα, του βασικότερου από τα αέρια που προκαλούν κλιματική αλλαγή, που μπορεί να απελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, για να καταφέρουμε να συγκρατήσουμε την αλλαγή των μετεωρολογικών συνθηκών στον πλανήτη, δεν μπορεί να καούν περισσότερο από ένα τρισεκατομμύριο τόνοι άνθρακα. Ωστόσο, το 50% αυτής της ποσότητας έχει ήδη απελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα από την αρχή της βιομηχανικής επανάστασης και η ακόρεστη ενεργειακή «λαιμαργία» του σύγχρονου τρόπου ζωής δείχνει, σύμφωνα με υπολογισμούς του Μάιλς Ρ. Αλεν του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, ο οποίος είναι ένας εκ των συντακτών της νέας μελέτης, ότι η καύση αυτής της ποσότητας -και η εκπομπή των αερίων- θα ολοκληρωθεί περίπου το 2040. Περισσότερα από τρία τρισεκατομμύρια τόνοι άνθρακα θα παραμείνουν στο έδαφός ως ορυκτά καύσιμα.

Ο περιορισμός της υπερθέρμανσης του περιβάλλοντος στον συμφωνηθέντα στόχο είναι «τεχνικώς εφικτός, αλλά αυτή τη στιγμή δεν γίνονται τα βήματα που θα έπρεπε προς την ορθή κατεύθυνση», δήλωσε σε συνέντευξή του ο δρ Αλεν. «Δεν νομίζω, ωστόσο, ότι θα τα καταφέρουμε αν δεν το πάρουμε απόφαση και αν δεν αρχίσουμε να συζητάμε σχετικά με το τι πρόκειται να κάνουμε με τις ποσότητες άνθρακα που δεν μπορούμε να απελευθερώσουμε στην ατμόσφαιρα», κατέληξε ο Βρετανός ερευνητής.

Για να επιτευχθεί ο στόχος που καθόρισε η επιτροπή, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να αρχίσουν να χρησιμοποιούν την ακριβή τεχνολογία που απαιτείται προκειμένου να αιχμαλωτιστεί το διοξείδιο του άνθρακα εκεί όπου απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα, όπως είναι, παραδείγματος χάρη, τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας, και να το αποθηκεύει στο υπέδαφος. Τέτοιες προσπάθειες καθυστερούν επικίνδυνα, ενώ την περασμένη εβδομάδα η Νορβηγία περιόρισε ένα από τα πιο φιλόδοξα προγράμματα του τομέα λόγω του υπερβολικού κόστους.

Ωστόσο, οι επιστημονικές έρευνες που έχουν γίνει μέχρι στιγμής αποδεικνύουν ότι ο στόχος είναι δυνατόν να επιτευχθεί. Στις ΗΠΑ η κυβέρνηση Ομπάμα εκινείτο προς τη θέσπιση κανόνων που θα επιβάλλουν σε όσες εταιρείες δραστηριοποιούνται στον ενεργειακό τομέα να αναπτύξουν την απαραίτητη τεχνολογία, εφόσον φυσικά επιθυμούν να εξακολουθήσουν την καύση άνθρακα, προκειμένου να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Ωστόσο, οι Ρεπουμπλικανοί κατηγορούν τον Αμερικανό πρόεδρο για αυτές του τις κινήσεις λέγοντας ότι έχει εξαπολύσει έναν «πόλεμο κατά του άνθρακα».

Η νέα έκθεση δόθηκε στη δημοσιότητα χθες ύστερα από ολονύκτιες συζητήσεις για το ακριβές κείμενο και τις διατυπώσεις. Πάντως, τα βασικά της σημεία δεν διαφέρουν ιδιαίτερα από το προσχέδιο που είχε διαρρεύσει τον Αύγουστο.

Στην πιο πρόσφατη μελέτη, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, οι επιστήμονες λένε για την κλιματική αλλαγή ότι είναι κατά 95% έως 100% βέβαιοι ότι ο άνθρωπος προκάλεσε τα σημερινά δεινά του πλανήτη. Ταυτόχρονα αναγνωρίζουν ότι ακόμα υπάρχουν πολλές αβεβαιότητες. Ειδικοί που δεν συμμετέχουν στην επιτροπή λένε ότι η φετινή έκθεση ακολουθεί πολύ συντηρητικές επιστημονικές προσεγγίσεις.

 

«Άρρωστο» το 98% των ωκεανών μέχρι το 2100 

Πώς θα επηρεαστούν οι άνθρωποι

Οι ωκεανοί του πλανήτη περιέχουν τόσο μεγάλες ποσότητες νερού που για πολλά χρόνια οι επιστήμονες πίστευαν ότι ο άνθρωπος ή η κλιματική αλλαγή δεν θα μπορούσαν να επηρεάσουν σημαντικά την ποσότητά του.

Ωστόσο, νέα μελέτη για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα ωκεανικά συστήματα του πλανήτη καταλήγει στο συμπέρασμα ως το 2100 το 98% των ωκεανών θα πληγεί από την όξυνση, την αύξηση της θερμοκρασίας, τη μείωση των επιπέδων οξυγόνου και την έλλειψη βιολογικής παραγωγικότητας, καταστροφικές συνέπειες που σε πολλές περιοχές θα «χτυπήσουν» σχεδόν ταυτόχρονα.

Σύμφωνα με τη μελέτη, που διεξήχθη από ερευνητές του πανεπιστημίου του Όρεγκον, οι βιοχημικές αλλαγές που προκαλούνται από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου δεν θα πλήξουν μόνο θαλάσσιους οικότοπους και οργανισμούς αλλά και περιοχές που χρησιμοποιούνται εκτεταμένα από ανθρώπους.

«Αν και εκτιμάμε ότι οι αλλαγές αυτές θα πλήξουν 2 δισεκατομμύρια άτομα, το πιο ανησυχητικό συμπέρασμα της μελέτης μας είναι ότι πολλές από τις περιβαλλοντικές πιέσεις θα πλήξουν περιοχές όπου κατοικούν άνθρωποι που δυσκολεύονται περισσότερο απ’ όλους να ανταπεξέλθουν», δήλωσε ο ωκεανογράφος Andrew Thurber, ένας εκ των συντακτών της μελέτης.

«Σε παγκόσμια κλίμακα περίπου 400 με 800 εκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται από τους ωκεανούς για να εξασφαλίσουν τα προς το ζην και παράλληλα κερδίσουν λιγότερα από 4.000 δολάρια ετησίως», τόνισε ο ερευνητής, προσθέτοντας ότι το κόστος της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή είναι μεγάλο είτε αφορά στην αλλαγή του αλιευτικού στόλου ώστε να στοχεύει σε διαφορετικά αλιεύματα είτε αφορά στην μετακίνηση σε νέες περιοχές.

Στη μελέτη τους οι επιστήμονες υποστηρίζουν επίσης ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα βαρύνουν και τις πλουσιότερες χώρες, ωστόσο το πρόβλημα είναι πολύ μεγαλύτερο για τις περιοχές που δεν έχουν τα μέσα για να προσαρμοστούν.

Οικοσυστήματα ανάβλυσης

Η αξιολόγηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στα οικοσυστήματα ανάβλυσης ψυχρών υδάτων είναι ουσιαστικής σημασίας για την πρόβλεψη του μέλλοντος των θαλάσσιων πόρων.

Οι ζώνες όπου συντελείται το φαινόμενο της ανάβλυσης ψυχρού νερού, πλούσιου σε θρεπτικά συστατικά, παράγουν ως και το 20% των παγκόσμιων ιχθυοαποθεμάτων.

Βάσει της επιστημονικής θεωρίας που επικράτησε τη δεκαετία του ΄90, το φαινόμενο της ανάβλυσης ψυχρών υδάτων αναμενόταν να ενταθεί με την πάροδο των χρόνων.

Η αύξηση της θερμοκρασίας στις αέριες μάζες πάνω από τις ηπείρους υποτίθεται ότι θα επιτάχυνε τους αληγείς ανέμους, οι οποίοι με τη σειρά τους θα αύξαναν τα οικοσυστήματα ανάβλυσης, στέλνοντας ψυχρό νερό προς την επιφάνεια των ωκεανών και των θαλασσών, μειώνοντας τη θερμοκρασία στα ανώτατα στρώματα.

Ωστόσο, έρευνα του IRD θέτει εν αμφιβόλω αυτή τη θεωρία. Στο πλαίσιο της νέας μελέτης, που διεξήχθησε ανοιχτά των ακτών της βορείου και της δυτικής Αφρικής, οι επιστήμονες εξέτασαν τις μετρήσεις των ανέμων για τα τελευταία 40 χρόνια, καθώς και μετεωρολογικά δεδομένα κατά μήκος της ισπανικής ακτογραμμής και της ακτογραμμής της δυτικής Αφρικής.

Όπως διαπίστωσαν, σε τοπικό επίπεδο δεν υπάρχει κάποια επιτάχυνση των ανέμων που θα μπορούσε να προκαλέσει φαινόμενα ανάβλυσης, ψυχραίνοντας τα επιφανειακά ύδατα.

Αντιθέτως οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι όλη η ζώνη παρουσιάζει τάση αύξησης της θερμοκρασίας κατά έναν βαθμό Κελσίου ανά αιώνα. Τα νέα ευρήματα έρχονται σε αντίθεση με την υπόθεση ότι το φαινόμενο της ανάβλυσης από το ρεύμα των Καναρίων εντείνεται. 

Πηγή:   econews.gr  

 

Κλιματική Αλλαγή: 

Εκατομμύρια πρόωροι θάνατοι, δισ. δολάρια το κρυφό κόστος του άνθρακα

Τα λόμπυ των ορυκτών καυσίμων σε όλο τον κόσμο -αλλά και η ηγεσία του ΥΠΕΚΑ στην Ελλάδα με την πρόσφατη στροφή προς τους υδρογονάνθρακες- έχουν βαλθεί να μας πείσουν πόσο ακριβές είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε σύγκριση με το πετρέλαιο και τον άνθρακα.

Αυτό που δεν αποκαλύπτουν είναι τα κρυφά κόστη των ορυκτών καυσίμων για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον: την επιβάρυνση των κρατικών προϋπολογισμών με έξοδα υγείας, απορρύπανσης, αλλά και το ανυπολόγιστο κόστος σε ζωές και ανθρώπινο πόνο.

Κρυφά κόστη που εάν ποσοτικοποιούνταν θα έφερναν αυτομάτως τις ΑΠΕ σε κατάσταση ισοτιμίας δικτύου (grid parity).

Στην τελευταία έκδοση της επιθεώρησης Nature Climate Change, μια μελέτη που υπογράφουν ο Τζέισον Γουέστ του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας στο Τσάπελ Χιλ και οι συνάδελφοί του από την Αμερικανική Υπηρεσία Ωκεανού και Ατμόσφαιρας (NOAA) και το Εθνικό Κέντρο Ατμοσφαιρικής Έρευνας επιχειρεί μια συγκεντρωτική ανάλυση του κρυφού κόστους των ορυκτών καυσίμων βασιζόμενη σε παγκόσμια υπολογιστικά μοντέλα που εξετάζουν τη σχέση μεταξύ των θανάτων και την έκθεση σε μικροσωματίδια και όζον: τους ρυπαντές δηλαδή που επηρεάζονται έμμεσα από την κλιματική αλλαγή.

Οι επιστήμονες βρήκαν ότι μια δραστική μείωση των αερίων του θερμοκηπίου θα μπορούσε να οδηγήσει στην πρόληψη 300.000 ως 700.000 πρόωρων θανάτων ετησίως ως το 2030, τα δυο τρίτα εξ αυτών στην Κίνα. Ως το 2050 οι μειώσεις αυτές θα μπορούσαν να προλάβουν 800.000 ως 1,8 εκατ. πρόωρους θανάτους ετησίως ενώ ως το 2100 θα μπορούσαν να αποφευχθούν 1,4 εκατ. ως 3 εκατ. θάνατοι ετησίως.

«Διαπιστώσαμε ότι η μείωση των αερίων του θερμοκηπίου μπορεί να οδηγήσει σε μάλλον εντυπωσιακή μείωση των ρυπογόνων ουσιών στην ατμόσφαιρα συμβάλλοντας σημαντικά στη σωτηρία ζωών» δήλωσε ο δρ. Γουέστ στον επιστημονικό ειδησεογραφικό διαδικτυακό τόπο.

Στο πλαίσιο της έρευνας οι επιστήμονες μελέτησαν τα αποτελέσματα της μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της επιβράδυνσης των κλιματικών αλλαγών. Συσχέτισαν επίσης, τα ιστορικά ποσοστά θνησιμότητας με την έκθεση σε μικροσωματίδια και όζον.

Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το χρηματικό όφελος από τη μείωση της θνησιμότητας ανέρχεται σε 50 ως 380 δολάρια ανά τόνο διοξειδίου του άνθρακα, όταν ο μέσος Αμερικάνος έχει περιβαλλοντικό αποτύπωμα 28 τόνων CO2 ετησίως.

Τα οφέλη ανέρχονται σε $50-380/ανά τόνο CO2 παγκοσμίως, σε $30-600 στις ΗΠΑ και τη Δυτική Ευρώπη, $70-840 στην Κίνα και $20-400 στην Ινδία, υψηλότερα από προηγούμενες εκτιμήσεις.

Υπενθυμίζεται άλλωστε η μελέτη της Greenpeace που δείχνει ότι το κόστος για την Ελλάδα από την καύση λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή ανέρχεται σε 1200 πρόωρους θανάτους ετησίως και 1000 Ευρώ ανά νοικοκυριό.

Τα παραπάνω αξίζει να θυμηθούμε την επόμενη φορά που ο κ. Μανιάτης θα προσπαθήσει να μας πείσει για την αξία της εξόρυξης υδρογονανθράκων στην Ελλάδα και για τα τεράστια ελλείμματα που προκαλούν οι ΑΠΕ. 

Πηγή:  econews.gr  

Το πεταμένο φαγητό η μεγαλύτερη απειλή για το κλίμα 

 Έρευνα

 

Τα υπολείμματα φαγητού που απορρίπτονται παγκοσμίως εκπέμπουν περισσότερα αέρια του θερμοκηπίου από οποιαδήποτε χώρα, εκτός της Κίνας και των ΗΠΑ, όπως προκύπτει από μελέτη του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), με τίτλο «Το αποτύπωμα των υπολειμμάτων φαγητού».

Κάθε χρόνο περίπου το 1/3 των τροφών που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση (1,3 δισ. τόνοι) καταλήγει στις χωματερές μαζί με την ενέργεια, το νερό και τα χημικά που χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή και διάθεσή τους.

Στη μελέτη του ο FAO εκτιμά πως το ανθρακικό αποτύπωμα των τροφών που απορρίπτονται ανέρχεται σε 3,3 δισ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως.

Αν το φαγητό ήταν χώρα, θα ερχόταν τρίτη στη σειρά σε εκπομπές ρύπων, αμέσως μετά την Κίνα και τις ΗΠΑ, κάτι που σημαίνει ότι η ορθότερη διαχείριση των τροφών και των υπολειμμάτων τους θα μπορούσε να συμβάλλει στις παγκόσμιες προσπάθειες για τη μείωση των εκπομπών του αερίου του θερμοκηπίου και τον μετριασμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Στον αναπτυγμένο κόσμο ο κυριότερος όγκος των υπολειμμάτων φαγητού προέρχεται από την υπερκατανάλωση και την τάση των ανθρώπων να αγοράζουν περισσότερα προϊόντα απ’ όσα πραγματικά χρειάζονται.

Στις αναπτυσσόμενες χώρες το πρόβλημα δημιουργείται από τη μη αποδοτική γεωργική παραγωγή και την έλλειψη μέσων για τη σωστή φύλαξη και διατήρηση των τροφίμων.

«Η μείωση των υπολειμμάτων φαγητού δεν θα ελάττωνε μόνο την πίεση στους ελάχιστους φυσικούς πόρους αλλά θα άμβλυνε την ανάγκη για αύξηση της παραγωγής τροφίμων κατά 60% ώστε να ικανοποιηθεί η αυξανόμενη ζήτηση του πληθυσμού το 2050», επισημαίνει η έκθεση.

Στα μέτρα που προτείνουν οι συντάκτες της μελέτης είναι η βελτίωση της επικοινωνίας μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών έτσι ώστε η εφοδιαστική αλυσίδα να γίνει πιο αποδοτική, αλλά και η αύξηση των επενδύσεων σε νέες τεχνολογίες αποθήκευσης και ψύξης τροφίμων.  

Πηγή:   econews.gr

Επιμέλεια: Γιώργος Βαϊόπουλος 

Ιστορικό ρεκόρ για το διοξείδιο του άνθρακα 

Ξεπέρασαν κάθε όριο οι συγκεντρώσεις

Επίπεδα ρεκόρ έφτασαν οι τιμές του διοξειδίου του άνθρακα, του κυριότερου αερίου που ενοχοποιείται για την κλιματική αλλαγή, με την τελευταία μέτρηση να καταγράφει 400 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο) στην ατμόσφαιρα.
Η μέτρηση έγινε από σταθμό παρακολούθησης των ατμοσφαιρικών συνθηκών στη Χαβάη, για λογαριασμό της Αμερικανικής Εθνικής Υπηρεσίας για τους Ωκεανούς και την Ατμόσφαιρα (NOAA) και δείχνει ότι το διοξείδιο του άνθρακα έφτασε σε συγκεντρώσεις ρεκόρ, τις υψηλότερες εδώ και εκατομμύρια χρόνια.
Όταν ο σταθμός, που βρίσκεται στην κορυφή του ηφαιστείου Mauna Loa, έκανε την πρώτη του μέτρηση το 1958, οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα ανέρχονταν σε 316 ppm.
Το διοξείδιο του άνθρακα είναι ένα άχρωμο αέριο που εκλύεται από την καύση ορυκτών καυσίμων σε μονάδες ηλεκτροπαραγωγής και τα αυτοκίνητα. Είναι υπεύθυνο για την αύξηση της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας γιατί παγιδεύει τη θερμότητα του ήλιου.
Σήμερα η πρώτη χώρα σε εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα είναι η Κίνα και ακολουθούν οι ΗΠΑ. Από το 1700 μέχρι σήμερα παρατηρείται αύξηση της τάξης του κατά 40%.

Ο βόρειος πόλος μετατοπίζεται

Στο λιώσιμο των πάγων οφείλεται το ταξίδι του Βόρειου Πόλου προς τη Γροιλανδία, σύμφωνα με νέα έρευνα του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Όστιν.
Η κατανομή της μάζας στον πλανήτη καθορίζει τη θέση των πόλων στη Γη. Επειδή η Γη έχει ελαφρώς αυγοειδές σχήμα, ο Βόρειος Πόλος απομακρυνόταν ελάχιστα από το κέντρο, κλίνοντας μέχρι σήμερα νότια, κάτι που αποδίδεται στις μετακινήσεις μάζας που προκάλεσε το λιώσιμο των πάγων μετά την Εποχή των Παγετώνων.
Ωστόσο, το 2005 ο Βόρειος Πόλος άρχισε ξαφνικά να κλίνει ανατολικά προς τη Γροιλανδία, με την κλίση να αυξάνεται λίγα εκατοστά κάθε χρόνο.
Πίσω από αυτή την αλλαγή πορείας βρίσκεται σύμφωνα με την έρευνα το ταχύτατο λιώσιμο των πάγων στη Γροιλανδία. Μάλιστα οι επιστήμονες αναφέρουν ότι η απώλεια πάγου και η συνακόλουθη αύξηση της στάθμης των θαλασσών ευθύνεται σε ποσοστό άνω του 90% για την μετατόπιση του πόλου.
Αν και το λιώσιμο των πάγων σε παγκόσμια κλίμακα παίζει ρόλο στην μετακίνηση του Βόρειου Πόλου, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η μετατόπιση προς τα ανατολικά οφείλεται κυρίως στο λιώσιμο των πάγων συγκεκριμένα στην περιοχή της Γροιλανδίας.
Η ακριβής γνώση της θέσης του Βόρειου Πόλου είναι πολύ σημαντική σήμερα, καθώς αποτελεί τη βάση του Συστήματος Εντοπισμού Θέσης GPS, το οποίο καθοδηγεί ανθρώπους, στρατιωτικά συστήματα και αεροπλάνα.
Πηγές: econews.gr, wikipedia

Επιμέλεια: Αρσένης Ζουμπουρλός